Home slider - Finance Think https://www.financethink.mk/en/ Economic Research & Policy Institute Fri, 07 Nov 2025 17:07:20 +0000 en-US hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.1 https://www.financethink.mk/wp-content/uploads/2020/10/cropped-ft-favicon-01-32x32.png Home slider - Finance Think https://www.financethink.mk/en/ 32 32 Finance Think at the Conference on the Green Industrial Future in Tirana https://www.financethink.mk/en/finance-think-%d0%bd%d0%b0-%d0%ba%d0%be%d0%bd%d1%84%d0%b5%d1%80%d0%b5%d0%bd%d1%86%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d0%b7%d0%b0-%d0%b7%d0%b5%d0%bb%d0%b5%d0%bd%d0%b0%d1%82%d0%b0-%d0%b8%d0%bd%d0%b4%d1%83%d1%81%d1%82/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=finance-think-%25d0%25bd%25d0%25b0-%25d0%25ba%25d0%25be%25d0%25bd%25d1%2584%25d0%25b5%25d1%2580%25d0%25b5%25d0%25bd%25d1%2586%25d0%25b8%25d1%2598%25d0%25b0-%25d0%25b7%25d0%25b0-%25d0%25b7%25d0%25b5%25d0%25bb%25d0%25b5%25d0%25bd%25d0%25b0%25d1%2582%25d0%25b0-%25d0%25b8%25d0%25bd%25d0%25b4%25d1%2583%25d1%2581%25d1%2582 Fri, 07 Nov 2025 16:59:19 +0000 https://www.financethink.mk/finance-think-%d0%bd%d0%b0-%d0%ba%d0%be%d0%bd%d1%84%d0%b5%d1%80%d0%b5%d0%bd%d1%86%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d0%b7%d0%b0-%d0%b7%d0%b5%d0%bb%d0%b5%d0%bd%d0%b0%d1%82%d0%b0-%d0%b8%d0%bd%d0%b4%d1%83%d1%81%d1%82/ We participated in the regional discussion “Promoting the Green Industrial Future of the Western Balkans,” held on November 3 in Tirana.Blagica Petreski shared the event’s concluding insights. After the energy crisis, the topic of energy transition has increasingly taken on an economic dimension — it is no longer just an environmental issue, but also one […]

The post Finance Think at the Conference on the Green Industrial Future in Tirana first appeared on Finance Think.

The post Finance Think at the Conference on the Green Industrial Future in Tirana appeared first on Finance Think.

]]>

We participated in the regional discussion “Promoting the Green Industrial Future of the Western Balkans,” held on November 3 in Tirana.
Blagica Petreski shared the event’s concluding insights.

After the energy crisis, the topic of energy transition has increasingly taken on an economic dimension — it is no longer just an environmental issue, but also one of competitiveness, industrial restructuring, and long-term economic resilience of countries in the region. 🌱⚙

Our key message:

“We should not wait for the next crisis to accelerate change; we need to institutionalize adaptability.”

The event was organized by Instituti GAP and the Open Society Foundations – Western Balkans, with participation from leading researchers, policymakers, and representatives of organizations from across the Western Balkans.

The post Finance Think at the Conference on the Green Industrial Future in Tirana first appeared on Finance Think.

The post Finance Think at the Conference on the Green Industrial Future in Tirana appeared first on Finance Think.

]]> Blagica Petreski discussed the findings from our recent research on Top Tema https://www.financethink.mk/en/%d0%b7%d0%b0-%d0%bd%d0%b0%d0%be%d0%b4%d0%b8%d1%82%d0%b5-%d0%be%d0%b4-%d0%bd%d0%b0%d1%88%d0%b8%d1%82%d0%b5-%d1%81%d0%ba%d0%be%d1%80%d0%b5%d1%88%d0%bd%d0%b8-%d0%b8%d1%81%d1%82%d1%80%d0%b0%d0%b6%d1%83/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25d0%25b7%25d0%25b0-%25d0%25bd%25d0%25b0%25d0%25be%25d0%25b4%25d0%25b8%25d1%2582%25d0%25b5-%25d0%25be%25d0%25b4-%25d0%25bd%25d0%25b0%25d1%2588%25d0%25b8%25d1%2582%25d0%25b5-%25d1%2581%25d0%25ba%25d0%25be%25d1%2580%25d0%25b5%25d1%2588%25d0%25bd%25d0%25b8-%25d0%25b8%25d1%2581%25d1%2582%25d1%2580%25d0%25b0%25d0%25b6%25d1%2583 Fri, 07 Nov 2025 16:03:53 +0000 https://www.financethink.mk/%d0%b7%d0%b0-%d0%bd%d0%b0%d0%be%d0%b4%d0%b8%d1%82%d0%b5-%d0%be%d0%b4-%d0%bd%d0%b0%d1%88%d0%b8%d1%82%d0%b5-%d1%81%d0%ba%d0%be%d1%80%d0%b5%d1%88%d0%bd%d0%b8-%d0%b8%d1%81%d1%82%d1%80%d0%b0%d0%b6%d1%83/ Link

The post Blagica Petreski discussed the findings from our recent research on Top Tema first appeared on Finance Think.

The post Blagica Petreski discussed the findings from our recent research on Top Tema appeared first on Finance Think.

]]> Link

The post Blagica Petreski discussed the findings from our recent research on Top Tema first appeared on Finance Think.

The post Blagica Petreski discussed the findings from our recent research on Top Tema appeared first on Finance Think.

]]> Marija Basheska at a conference on structural changes in the Western Balkans https://www.financethink.mk/en/%d0%bc%d0%b0%d1%80%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d0%b1%d0%b0%d1%88%d0%b5%d1%81%d0%ba%d0%b0-%d0%bd%d0%b0-%d0%ba%d0%be%d0%bd%d1%84%d0%b5%d1%80%d0%b5%d0%bd%d1%86%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d0%b2%d0%be-%d1%82%d0%b8%d1%80/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25d0%25bc%25d0%25b0%25d1%2580%25d0%25b8%25d1%2598%25d0%25b0-%25d0%25b1%25d0%25b0%25d1%2588%25d0%25b5%25d1%2581%25d0%25ba%25d0%25b0-%25d0%25bd%25d0%25b0-%25d0%25ba%25d0%25be%25d0%25bd%25d1%2584%25d0%25b5%25d1%2580%25d0%25b5%25d0%25bd%25d1%2586%25d0%25b8%25d1%2598%25d0%25b0-%25d0%25b2%25d0%25be-%25d1%2582%25d0%25b8%25d1%2580 Tue, 04 Nov 2025 11:07:58 +0000 https://www.financethink.mk/%d0%bc%d0%b0%d1%80%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d0%b1%d0%b0%d1%88%d0%b5%d1%81%d0%ba%d0%b0-%d0%bd%d0%b0-%d0%ba%d0%be%d0%bd%d1%84%d0%b5%d1%80%d0%b5%d0%bd%d1%86%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d0%b2%d0%be-%d1%82%d0%b8%d1%80/ Our colleague Marija Basheska is participating in the conference “Structural Changes in the Western Balkans Region”, held from October 27 to 29 in Tirana, organized by the Aspen Institute Germany. The conference brings together experts, researchers, and policymakers from across the region and Europe to discuss structural transformations in the areas of the labour market, […]

The post Marija Basheska at a conference on structural changes in the Western Balkans first appeared on Finance Think.

The post Marija Basheska at a conference on structural changes in the Western Balkans appeared first on Finance Think.

]]> 🔛 Our colleague Marija Basheska is participating in the conference “Structural Changes in the Western Balkans Region”, held from October 27 to 29 in Tirana, organized by the Aspen Institute Germany.

The conference brings together experts, researchers, and policymakers from across the region and Europe to discuss structural transformations in the areas of the labour market, digitalization, energy, and migration in the Western Balkans.

The post Marija Basheska at a conference on structural changes in the Western Balkans first appeared on Finance Think.

The post Marija Basheska at a conference on structural changes in the Western Balkans appeared first on Finance Think.

]]> Meeting of the WEBecon Network in Podgorica https://www.financethink.mk/en/%d1%81%d1%80%d0%b5%d0%b4%d0%b1%d0%b0-%d0%bd%d0%b0-%d0%bc%d1%80%d0%b5%d0%b6%d0%b0%d1%82%d0%b0-webecon-network-%d0%b2%d0%be-%d0%bf%d0%be%d0%b4%d0%b3%d0%be%d1%80%d0%b8%d1%86%d0%b0/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25d1%2581%25d1%2580%25d0%25b5%25d0%25b4%25d0%25b1%25d0%25b0-%25d0%25bd%25d0%25b0-%25d0%25bc%25d1%2580%25d0%25b5%25d0%25b6%25d0%25b0%25d1%2582%25d0%25b0-webecon-network-%25d0%25b2%25d0%25be-%25d0%25bf%25d0%25be%25d0%25b4%25d0%25b3%25d0%25be%25d1%2580%25d0%25b8%25d1%2586%25d0%25b0 Tue, 04 Nov 2025 11:01:26 +0000 https://www.financethink.mk/%d1%81%d1%80%d0%b5%d0%b4%d0%b1%d0%b0-%d0%bd%d0%b0-%d0%bc%d1%80%d0%b5%d0%b6%d0%b0%d1%82%d0%b0-webecon-network-%d0%b2%d0%be-%d0%bf%d0%be%d0%b4%d0%b3%d0%be%d1%80%d0%b8%d1%86%d0%b0/ Meeting of the WEBecon Network held within the World Bank’s Second Macro-Peer Learning Event On the margins of the event, the Network gathered to discuss ongoing activities, future directions, and opportunities to strengthen regional economic cooperation. WEBecon continues to build its role as a platform for research, analysis, and regional cooperation, with a shared vision […]

The post Meeting of the WEBecon Network in Podgorica first appeared on Finance Think.

The post Meeting of the WEBecon Network in Podgorica appeared first on Finance Think.

]]>
🤝 Meeting of the WEBecon Network held within the World Bank’s Second Macro-Peer Learning Event
On the margins of the event, the Network gathered to discuss ongoing activities, future directions, and opportunities to strengthen regional economic cooperation.
WEBecon continues to build its role as a platform for research, analysis, and regional cooperation, with a shared vision – a Western Balkans that is a better place to live, work, and prosper.

The post Meeting of the WEBecon Network in Podgorica first appeared on Finance Think.

The post Meeting of the WEBecon Network in Podgorica appeared first on Finance Think.

]]> ChatGPT said: Meeting with representatives from institutions, experts, and the business community https://www.financethink.mk/en/%d1%81%d1%80%d0%b5%d0%b4%d0%b1%d0%b0-%d1%81%d0%be-%d0%bf%d1%80%d0%b5%d1%82%d1%81%d1%82%d0%b0%d0%b2%d0%bd%d0%b8%d1%86%d0%b8-%d0%be%d0%b4-%d0%b8%d0%bd%d1%81%d1%82%d0%b8%d1%82%d1%83%d1%86%d0%b8%d0%b8/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25d1%2581%25d1%2580%25d0%25b5%25d0%25b4%25d0%25b1%25d0%25b0-%25d1%2581%25d0%25be-%25d0%25bf%25d1%2580%25d0%25b5%25d1%2582%25d1%2581%25d1%2582%25d0%25b0%25d0%25b2%25d0%25bd%25d0%25b8%25d1%2586%25d0%25b8-%25d0%25be%25d0%25b4-%25d0%25b8%25d0%25bd%25d1%2581%25d1%2582%25d0%25b8%25d1%2582%25d1%2583%25d1%2586%25d0%25b8%25d0%25b8 Wed, 15 Oct 2025 17:09:05 +0000 https://www.financethink.mk/%d1%81%d1%80%d0%b5%d0%b4%d0%b1%d0%b0-%d1%81%d0%be-%d0%bf%d1%80%d0%b5%d1%82%d1%81%d1%82%d0%b0%d0%b2%d0%bd%d0%b8%d1%86%d0%b8-%d0%be%d0%b4-%d0%b8%d0%bd%d1%81%d1%82%d0%b8%d1%82%d1%83%d1%86%d0%b8%d0%b8/ Finance Think organized a meeting with representatives from public institutions, experts, and the business community on the topic “Just Energy Transition: What Are the Benefits and What Are the Risks.” Key conclusions: Economic benefits through savings in household electricity costs and increased competitiveness of companies. Cleaner and healthier environment through greater use of renewable energy […]

The post ChatGPT said: Meeting with representatives from institutions, experts, and the business community first appeared on Finance Think.

The post ChatGPT said: Meeting with representatives from institutions, experts, and the business community appeared first on Finance Think.

]]>

Finance Think organized a meeting with representatives from public institutions, experts, and the business community on the topic “Just Energy Transition: What Are the Benefits and What Are the Risks.”

Key conclusions:

  • Economic benefits through savings in household electricity costs and increased competitiveness of companies.

  • Cleaner and healthier environment through greater use of renewable energy sources.

  • Coordination and commitment in policy implementation are crucial for a successful and fair transition.

Supported by: OSF Western Balkans, Open Society Foundations, and Instituti GAP.

The post ChatGPT said: Meeting with representatives from institutions, experts, and the business community first appeared on Finance Think.

The post ChatGPT said: Meeting with representatives from institutions, experts, and the business community appeared first on Finance Think.

]]> In an interview for Sloboden Pechat, Blagica Petreski discusses current economic issues https://www.financethink.mk/en/%d0%b2%d0%be-%d0%b8%d0%bd%d1%82%d0%b5%d1%80%d0%b2%d1%98%d1%83-%d0%b7%d0%b0-sloboden-pecat-%d0%bd%d0%b0%d1%88%d0%b0%d1%82%d0%b0-%d0%b1%d0%bb%d0%b0%d0%b3%d0%b8%d1%86%d0%b0-%d0%bf%d0%b5%d1%82%d1%80/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25d0%25b2%25d0%25be-%25d0%25b8%25d0%25bd%25d1%2582%25d0%25b5%25d1%2580%25d0%25b2%25d1%2598%25d1%2583-%25d0%25b7%25d0%25b0-sloboden-pecat-%25d0%25bd%25d0%25b0%25d1%2588%25d0%25b0%25d1%2582%25d0%25b0-%25d0%25b1%25d0%25bb%25d0%25b0%25d0%25b3%25d0%25b8%25d1%2586%25d0%25b0-%25d0%25bf%25d0%25b5%25d1%2582%25d1%2580 Sun, 12 Oct 2025 09:22:29 +0000 https://www.financethink.mk/%d0%b2%d0%be-%d0%b8%d0%bd%d1%82%d0%b5%d1%80%d0%b2%d1%98%d1%83-%d0%b7%d0%b0-sloboden-pecat-%d0%bd%d0%b0%d1%88%d0%b0%d1%82%d0%b0-%d0%b1%d0%bb%d0%b0%d0%b3%d0%b8%d1%86%d0%b0-%d0%bf%d0%b5%d1%82%d1%80/ It cannot be said that larger “municipalities always have greater capacity – there are also examples of small municipalities with good planning and discipline. The main problem is often the internal capacity for planning and phased implementation, as many municipalities start numerous projects but do not complete them. Link

The post In an interview for Sloboden Pechat, Blagica Petreski discusses current economic issues first appeared on Finance Think.

The post In an interview for Sloboden Pechat, Blagica Petreski discusses current economic issues appeared first on Finance Think.

]]> ⚠ It cannot be said that larger “municipalities always have greater capacity – there are also examples of small municipalities with good planning and discipline. The main problem is often the internal capacity for planning and phased implementation, as many municipalities start numerous projects but do not complete them.

Link

The post In an interview for Sloboden Pechat, Blagica Petreski discusses current economic issues first appeared on Finance Think.

The post In an interview for Sloboden Pechat, Blagica Petreski discusses current economic issues appeared first on Finance Think.

]]> Finance Think at the Second Macro-Peer Learning Event https://www.financethink.mk/en/finance-think-%d0%bd%d0%b0-%d0%b2%d1%82%d0%be%d1%80%d0%b8%d0%be%d1%82-%d0%bd%d0%b0%d1%81%d1%82%d0%b0%d0%bd-%d0%b7%d0%b0-%d0%bc%d0%b0%d0%ba%d1%80%d0%be-%d0%b2%d1%80%d1%81%d0%bd%d0%b8%d1%87%d0%ba%d0%be/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=finance-think-%25d0%25bd%25d0%25b0-%25d0%25b2%25d1%2582%25d0%25be%25d1%2580%25d0%25b8%25d0%25be%25d1%2582-%25d0%25bd%25d0%25b0%25d1%2581%25d1%2582%25d0%25b0%25d0%25bd-%25d0%25b7%25d0%25b0-%25d0%25bc%25d0%25b0%25d0%25ba%25d1%2580%25d0%25be-%25d0%25b2%25d1%2580%25d1%2581%25d0%25bd%25d0%25b8%25d1%2587%25d0%25ba%25d0%25be Sun, 05 Oct 2025 17:53:09 +0000 https://www.financethink.mk/finance-think-%d0%bd%d0%b0-%d0%b2%d1%82%d0%be%d1%80%d0%b8%d0%be%d1%82-%d0%bd%d0%b0%d1%81%d1%82%d0%b0%d0%bd-%d0%b7%d0%b0-%d0%bc%d0%b0%d0%ba%d1%80%d0%be-%d0%b2%d1%80%d1%81%d0%bd%d0%b8%d1%87%d0%ba%d0%be/ 🔹 Finance Think, represented by our Blagica Petreski, took part with a presentation on our good practices at the Second Macro-Peer Learning Event, organized by World Bank North Macedonia within the #EU Trust Fund for Strengthening #FiscalGovernance in the #WesternBalkans. The event, held in Podgorica on September 29–30, brought together experts from ministries of finance, […]

The post Finance Think at the Second Macro-Peer Learning Event first appeared on Finance Think.

The post Finance Think at the Second Macro-Peer Learning Event appeared first on Finance Think.

]]>
🔹 Finance Think, represented by our Blagica Petreski, took part with a presentation on our good practices at the Second Macro-Peer Learning Event, organized by World Bank North Macedonia within the #EU Trust Fund for Strengthening #FiscalGovernance in the #WesternBalkans.

The event, held in Podgorica on September 29–30, brought together experts from ministries of finance, central banks, fiscal councils, and think tanks to discuss:

💡 the revised EU fiscal governance framework,
📊 growth nowcasting and cycle synchronization,
🌱 climate risk modeling and its application,
📉 debt sustainability assessments,
🔍 Fall 2025 forecasts and the surrounding uncertainties.

Grateful for the opportunity for such a fruitful and inspiring exchange of knowledge and experiences!

The post Finance Think at the Second Macro-Peer Learning Event first appeared on Finance Think.

The post Finance Think at the Second Macro-Peer Learning Event appeared first on Finance Think.

]]> Concluding ceremony within EESC https://www.financethink.mk/en/%d0%b7%d0%b0%d0%b2%d1%80%d1%88%d0%bd%d0%b0-%d1%86%d0%b5%d1%80%d0%b5%d0%bc%d0%be%d0%bd%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d0%b2%d0%be-%d0%b5%d0%b5%d1%81%d0%ba/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25d0%25b7%25d0%25b0%25d0%25b2%25d1%2580%25d1%2588%25d0%25bd%25d0%25b0-%25d1%2586%25d0%25b5%25d1%2580%25d0%25b5%25d0%25bc%25d0%25be%25d0%25bd%25d0%25b8%25d1%2598%25d0%25b0-%25d0%25b2%25d0%25be-%25d0%25b5%25d0%25b5%25d1%2581%25d0%25ba Sat, 20 Sep 2025 15:22:01 +0000 https://www.financethink.mk/%d0%b7%d0%b0%d0%b2%d1%80%d1%88%d0%bd%d0%b0-%d1%86%d0%b5%d1%80%d0%b5%d0%bc%d0%be%d0%bd%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d0%b2%d0%be-%d0%b5%d0%b5%d1%81%d0%ba/ In Brussels, under the slogan “Stand up for democracy, speak up for Europe”, the closing ceremony of the mandate of President Oliver Röpke at the European Economic and Social Committee (EESC) was held.✨ The event highlighted the Committee’s contributions to strengthening democracy, the role of youth, civil society, and equality in Europe. Representatives from all […]

The post Concluding ceremony within EESC first appeared on Finance Think.

The post Concluding ceremony within EESC appeared first on Finance Think.

]]>
In Brussels, under the slogan “Stand up for democracy, speak up for Europe”, the closing ceremony of the mandate of President Oliver Röpke at the European Economic and Social Committee (EESC) was held.
✨ The event highlighted the Committee’s contributions to strengthening democracy, the role of youth, civil society, and equality in Europe. Representatives from all EU Member States and candidate countries, who had been nominated as members, took part.
🤝 Blagica Petreski, as a member of this body, was part of the ceremony, while the activities of the EESC will continue in the coming period.

The post Concluding ceremony within EESC first appeared on Finance Think.

The post Concluding ceremony within EESC appeared first on Finance Think.

]]> Discussion with community stakeholders on a just energy transition https://www.financethink.mk/en/%d0%b4%d0%b8%d1%81%d0%ba%d1%83%d1%81%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d1%81%d0%be-%d1%87%d0%b8%d0%bd%d0%b8%d1%82%d0%b5%d0%bb%d0%b8-%d0%be%d0%b4-%d0%b7%d0%b0%d0%b5%d0%b4%d0%bd%d0%b8%d1%86%d0%b0%d1%82%d0%b0-%d0%b7/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25d0%25b4%25d0%25b8%25d1%2581%25d0%25ba%25d1%2583%25d1%2581%25d0%25b8%25d1%2598%25d0%25b0-%25d1%2581%25d0%25be-%25d1%2587%25d0%25b8%25d0%25bd%25d0%25b8%25d1%2582%25d0%25b5%25d0%25bb%25d0%25b8-%25d0%25be%25d0%25b4-%25d0%25b7%25d0%25b0%25d0%25b5%25d0%25b4%25d0%25bd%25d0%25b8%25d1%2586%25d0%25b0%25d1%2582%25d0%25b0-%25d0%25b7 Tue, 26 Aug 2025 19:21:24 +0000 https://www.financethink.mk/%d0%b4%d0%b8%d1%81%d0%ba%d1%83%d1%81%d0%b8%d1%98%d0%b0-%d1%81%d0%be-%d1%87%d0%b8%d0%bd%d0%b8%d1%82%d0%b5%d0%bb%d0%b8-%d0%be%d0%b4-%d0%b7%d0%b0%d0%b5%d0%b4%d0%bd%d0%b8%d1%86%d0%b0%d1%82%d0%b0-%d0%b7/ Today, in Bitola, we discussed the benefits and risks of the #energytransition with community representatives: stakeholders and workers from REK Bitola, local NGOs, business, and the academic community.With this, we are launching our action for a #justtransition in the energy sector, with a focus on the affected regions.We are carrying out this action together with […]

The post Discussion with community stakeholders on a just energy transition first appeared on Finance Think.

The post Discussion with community stakeholders on a just energy transition appeared first on Finance Think.

]]>

Today, in Bitola, we discussed the benefits and risks of the #energytransition with community representatives: stakeholders and workers from REK Bitola, local NGOs, business, and the academic community.
With this, we are launching our action for a #justtransition in the energy sector, with a focus on the affected regions.
We are carrying out this action together with our partners from WEBecon Network and Instituti GAP from Kosovo, with the support of Open Society Foundations Western Balkans.
Skopje Office – Open Society Foundations Western Balkans, Prishtina Office – Open Society Foundations Western Balkans.

#justtransition #energyeconomics #upskilling #financethink #gapinstitute #webecon

The post Discussion with community stakeholders on a just energy transition first appeared on Finance Think.

The post Discussion with community stakeholders on a just energy transition appeared first on Finance Think.

]]> FT Opinion 66 for the prices developments (MK content) https://www.financethink.mk/en/%d1%84%d1%82-%d1%81%d1%82%d0%b0%d0%b2-%d0%b1%d1%80-66-%d0%b7%d0%b0-%d0%b4%d0%b2%d0%b8%d0%b6%d0%b5%d1%9a%d0%b0%d1%82%d0%b0-%d0%ba%d0%b0%d1%98-%d1%86%d0%b5%d0%bd%d0%b8%d1%82%d0%b5/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25d1%2584%25d1%2582-%25d1%2581%25d1%2582%25d0%25b0%25d0%25b2-%25d0%25b1%25d1%2580-66-%25d0%25b7%25d0%25b0-%25d0%25b4%25d0%25b2%25d0%25b8%25d0%25b6%25d0%25b5%25d1%259a%25d0%25b0%25d1%2582%25d0%25b0-%25d0%25ba%25d0%25b0%25d1%2598-%25d1%2586%25d0%25b5%25d0%25bd%25d0%25b8%25d1%2582%25d0%25b5 Thu, 07 Aug 2025 14:19:49 +0000 https://www.financethink.mk/%d1%84%d1%82-%d1%81%d1%82%d0%b0%d0%b2-%d0%b1%d1%80-66-%d0%b7%d0%b0-%d0%b4%d0%b2%d0%b8%d0%b6%d0%b5%d1%9a%d0%b0%d1%82%d0%b0-%d0%ba%d0%b0%d1%98-%d1%86%d0%b5%d0%bd%d0%b8%d1%82%d0%b5/ Според податоците од Државниот завод за статистика, инфлацијата во месец јули 2025 изнесува 4.8% на годишно ниво и 1.1% на месечно ниво. Со тоа, инфлацијата го продолжи забрзувањето коешто беше присутно и во претходните месеци (Слика 1). Слика 1 – Инфлација според индексот на трошоците на живот Извор: Државен завод за статистика. Сепак, прегледот на […]

The post FT Opinion 66 for the prices developments (MK content) first appeared on Finance Think.

The post FT Opinion 66 for the prices developments (MK content) appeared first on Finance Think.

]]> Според податоците од Државниот завод за статистика, инфлацијата во месец јули 2025 изнесува 4.8% на годишно ниво и 1.1% на месечно ниво. Со тоа, инфлацијата го продолжи забрзувањето коешто беше присутно и во претходните месеци (Слика 1).

Слика 1 – Инфлација според индексот на трошоците на живот

Извор: Државен завод за статистика.

Сепак, прегледот на податоците за движењето на цените на храната (Слика 2), покажува дека движењето на вкупната инфлација не е главно водено од движењата кај цените на храната. Месечниот индекс на цените на храната има не-растечки тренд, којшто не е доволно воочлив поради значајната варијабилност, но е присутен. Варијабилноста произлегува од периодите на замрзнување на цените и/или маржите, во кои месечниот индекс забележува пад, но тој пад е проследен со остар раст веднаш по завршувањето на важноста на мерката. Како што покажавме во Бриф за политиките бр. 71: Има ли ефект од мерките за ограничување на цените на храната?, ефектот од ваквите мерки е краткорочен и реверзибилен, што значи дека намалувањето во текот на важењето на мерката се компензира скоро во целост со раст на цените кој настанува по истекот на мерката. Според тоа, укажавме дека потпирањето врз вакви мерки треба да се напушти.

Слика 2 – Инфлација кај храната според индексот на трошоците на живот

Извор: Државен завод за статистика.

Во склоп на групата храна, најголем годишен раст има кај овошјето (6.3%) и кај рибата и морските плодови (5.6%), додека кај сите останати компоненти растот е посмирен или негативен како кај маслата (-1.5%) и шеќерите (-2.2%) (Слика 3). Кај овошјето, веројатно се работи за помало домашно производство, ако се земе предвид дека во првото полугодие годинава извозот на овошје се намалил за 62% според количински показатели. Од друга страна, увозот пораснал за 13.9% количински и 23.3% вредносно, што укажува дека овошјето од увоз доаѓало по значајно повисоки цени, а условите на домашниот пазар веројатно овозможувале и зголемување на трговските маржи. Состојбата кај зеленчукот е поповолна, бидејќи и домашното производство било поповолно, и увозните цени биле слични како и во споредбениот период. (Види сврзана анализа во нашиот Бриф за политиките бр. 73: Што ни кажуваат маржите на овошјето и зеленчукот на зелените пазари?).

Слика 3 – Годишна инфлација кај компоненти на храната, јули 2025

Извор: Државен завод за статистика.

Оттука, сега, притисокот врз цените не доаѓа од страната на цените на храната, за што говорат уште неколку показатели. Слика 4 ги споредува месечните стапки на инфлација во јули 2025 година и тоа на вкупната инфлација и инфлацијата со исклучени компоненти од храна и енергија. Сликата покажува дека цените на сите останати производи и услуги, освен на храната и енергијата, растеле во јули 2025 година побрзо од порастот кај вкупните цени (кои ги вклучуваат цените на храната и енергијата). Ако се земе предвид дека ценовните притисоци кај енергентите беа надолни, тогаш графиконот потврдува дека притисокот врз вкупните цени не доаѓа ниту од страна на храната.

Сликата понатаму укажува дека кога ќе се исклучи непроцесираната храна, односно: свежо и замрзнато месо, jajцa, риба и морски плодови, овошје и зеленчук, тогаш цените растат помалку (1.4%), отколку кога индексот ја исклучува и процесираната храна (1.9%), која вклучува леб, сирење, масла, процесирано месо, џемови и чоколада. Тоа укажува дека процесираната храна има релативно помал пораст на цените, па кога и таа ќе се исклучи, во индексот остануваат само ставки со повисок пораст на цени (на пр., услуги), што го “зголемува” индексот. Ако се има предвид дека значаен сегмент од процесираната храна доаѓа од увоз, тогаш може да заклучиме дека нема доминантен притисок врз цените кој доаѓа од глобалниот пазар.

Слика 4 – Годишна инфлација со исклучени компоненти од храна и енергија, јули 2025

Извор: Државен завод за статистика.

Каде треба да се бараат причините за релативно високата и перзистентна инфлација?

Слика 5 дава приказ на месечниот раст на компоненти од индексот на трошоците на живот кој надминува 2%, односно кој двојно ја надминува вкупната месечна инфлација. Забележливо, овој раст е евидентен кај цените во рестораните и кафулињата (28%), туристичките аранжмани (26.6%) и услугите за сместување (14.6%), како и кај цените на останати производи и услуги кои имаат релативно пониски стапки. Иако на прв поглед растот кај цените на туристичките аранжмани и сместувањето може да е значајна сезонска флуктуација, овие услуги се на врвот на листата гледано и според годишната промена кај цените (84.1% и 29.8%, соодветно). Оттука, се чини дека сезоната не игра важна улога.

Слика 5 – Компоненти на индексот на трошоците на живот со месечен пораст поголем од два проценти, јули 2025

Извор: Државен завод за статистика.

Според тоа, се чини дека главен двигател на цените во јули 2025, како и во претходните месеци, е интензивираната побарувачка, како и сe’ уште недоволно вкотвените инфлациски очекувања. Слика 6 претставува избрани индикатори за побарувачката. На пример, во првиот квартал годинава, потрошувачката на домаќинствата растеше скоро двојно побрзо од просекот во 2024 година, главно потпомогната од високиот реален раст на платите (8.8% во 2024 и 6.6% во првите пет месеца годинава) и високиот номинален (и реален) раст на пензиите, кои по кумулативниот раст од 5,000 денари месечно за секој пензионер, денес во просек се повисоки за скоро една четвртина во однос на нивото во истиот период лани.

Во однос на реалните плати, вредно е да се обележи дека со исклучок на неколку месеци во 2022 година, нивниот раст остана позитивен (над нивото на инфлацијата) долж целиот изминат период. Сличен е заклучокот и кога се анализира буџетскиот трошок за плати и надоместоци во јавната администрација: тој следеше континуиран годишен раст и во 2024 (10.4%) и во 2025 (6%) (прво полугодие, номинално).

Незанемарливо забрзување на растот е евидентно и кај потрошувачките кредити на населението (на 10% во јуни 2025 во однос на 6% во јуни 2024). Додека, прометот во трговијата со храна, пијалаци и тутун во јуни 2025 забележа експлозивен раст од 22.5%, што е висок раст дури и ако се земе предвид ниската стартна основа во истиот месец лани.

Слика 6 – Индикатори за зајакната побарувачка во економијата

Извор: Државен завод за статистика. Сите прикажани вредности се годишни стапки на промена за наведениот период.

Сумирајќи, притисоците врз цените сè помалку доаѓаат од глобалните пазари или од страната на храната, а сè повеќе се резултат на засилена домашна побарувачка, високи реални доходи и услужен сектор кој ги коригира цените нагоре. Затоа, носителите на политиките треба да се повлечат/воздржат од интервенции кај цените на храната – кои се покажаа како краткотрајни и реверзибилни – и да преминат кон политики што ја стабилизираат побарувачката, ги вкотвуваат инфлациските очекувања и спречуваат прелевање на ценовните зголемувања преку услугите.

Во вакви услови, фискалната политика мора да биде прецизно насочена и дисциплинирана. Наместо широка и скапа поддршка (како, на пример, висок раст на пензиите) што може дополнително да ја поттикне побарувачката, потребно е таргетирање исклучиво кон ранливите групи – домаќинства со ниски примања, самохрани родители и стари лица на кои им се потребни социјални услуги – со мерки што не ја нарушуваат пазарната динамика на цените. Особена внимателност е потребна во предизборен и изборен период.

Истовремено, монетарната политика треба јасно да сигнализира дека борбата со инфлацијата останува врвен приоритет. Во услови кога растот на платите и цените на услугите покажуваат знаци на трајност, инфлацијата станува “леплива”, односно тешко се повлекува, како што е евидентно сега. Затоа, Народната банка мора да биде подготвена да ја задржи или, ако стане потребно, заостри рестриктивната поставеност – бидејќи долгорочната стабилност на цените е клучна за економската доверба и заштита на реалната вредност на приходите на граѓаните.

The post FT Opinion 66 for the prices developments (MK content) first appeared on Finance Think.

The post FT Opinion 66 for the prices developments (MK content) appeared first on Finance Think.

]]>